Volatilite, finansal piyasalarda belirli bir ürünün belirli bir zaman içerisinde fiyatında yaşanan oynaklığıdır. Hisse senedi piyasasındaki risk ve belirsizlik ifade etmekte kullanılan bir terimdir.
Volatilite, fiyatlardaki değişimin ne kadar yüksek aralıklarla gerçekleştiğini, finansal ürünün fiyat hareketleri arasındaki farkın büyüklüğünü ölçer. Volatilite ilk defa 1993 yılında ölçülmeye başlanmış ve günümüz piyasalarında, küresel ölçekte kullanılmaya başlanmıştır. Çoğu durumda, volatilite ne kadar yüksek olursa varlıklar de bir o kadar riskli olur. Volatilite, aşağı yada yukarı, her iki yöne de değişimleri ölçer. Bazen bir sayı bazen ise yüzdelik bir oran olarak volatilite değer ölçümü yapılabilir.
Volatilite Nasıl Ölçülür?
Volatilite belirli bir süre boyunca yıllık haline getirilmiş getirilerin standart sapması hesaplanarak ölçülür. Hesaplamalarda tipik standart sapma ya da varyans işlemlerinin kullanılması yeterlidir. Her iki hesaplamada da değerlerin yüksek olması, getirilerin ve fiyatların o kadar değişken olması anlamına gelir. Yüksek değerli standart sapma ya da varyans hesaplamaları fiyatların geniş bir aralıkta seyredeceğini gösterirken düşük değer fiyatların dar aralıkta seyredeceğini ve birbirine yakın olacağını gösterir. Geniş aralıkta seyreden fiyatlar; belirsizliğin, riskin ve piyasaya güvensizliğin artması anlamına gelir. Kısaca volatilite endeksi yükseldikçe piyasaya güven azalır. Hızlı fiyat dalgalanması, volatilite olarak kabul edilir.
Volatilite Türleri Nelerdir?
Beş farklı şekilde karşımıza çıkar. Volatilite türleri ise aşağıdaki gibidir:
- Fiyat Dalgalanması: Enstrümanın arz ve talebinde oluşan güçlü bir dalgalanma sonucunda fiyatta artış ve azalışlar meydana gelmektedir. Enstrümanın fiyatında oluşan agresif ve ani dalgalanma volatilitenin bir türüdür.
- Hisse Senetleri: Hisse senetleri çok kırılgan enstrümanlardır. Gelişen pek çok sebepten etkilenirler. Bu sebepten dolayı riskli enstrüman kategorisinde yer alır.
- Tarihsel Volatilite: Bir yatırım enstrümanının son bir yıldaki değişiklik miktarına tarihsel volatilite denir. Volatiliteyi anlamak için ilgili enstrümanın geçen yılki fiyatının değişim oranı ile bu yılki fiyatının değişim oranına bakılır.
- Zımni Volatilite: Yatırımcının sahip olduğu enstrümanın gelecekte sahip olabileceğini düşündüğü oynayan seviyesine denir.
- Volatilite Endeksi: İlgili piyasalarda gelişen korku endeksi olarak tanımlanır. İlk olarak 1993 yılında hesaplanmaya başlanmıştır.
Volatiliteyi Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Volatilitesi hesaplanan ürünü ve finans piyasalarını etkileyen her faktör volatilite endeksini de etkilemektedir. Bu faktörler aşağıdaki gibidir:
- Arz talep
- Ekonomi
- Manipülasyon, beklenti ve spekülasyonlar
- Medya ve skandallar
- Şirketlerin haberleri ve güncel gelişmeler
- Savaşlar, terör olayları ve doğal afetler
- Siyasi olaylar ve küresel çapta ilişkiler
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
