Taiko, teknik ve temel ilkelerini korurken Ethereum’u ölçeklendirmek için tamamen Ethereum eşdeğeri bir ZK-Rollup olmayı hedefleyen bir protokoldür. Tamamen ademi merkeziyetçi olmayı hedefleyen bu protokol, yüksek ağ hızları ve ölçeklenebilirlik elde etmek için sıfır bilgi kanıtları kullanır.
Taiko Nedir?
Taiko, Sıfır Bilgili Ethereum Sanal Makinesi (ZK-EVM) kullanan merkezi olmayan bir Katman 2 blokzinciri protokolüdür . En Ethereum eşdeğeri ve genel amaçlı Zero Knowledge Rollup (ZK-Rollup) olacak şekilde tasarlanmıştır.
Taiko’nun temel amacı, merkezi olmayan uygulamalar (dApp’ler) geliştiricileri ve kullanıcıları için ölçeklenebilir ve verimli bir platform sağlayarak, mevcut dApp’lerinde herhangi bir değişiklik yapmak zorunda kalmadan Ethereum Layer 1’in (L1) gücünden yararlanmalarına olanak sağlamaktır.
Taiko’nun CEO’su Daniel Wang, protokol hakkında şu ifadeleri kaydetmiştir:
“Ethereum’un orijinal platforma olabildiğince benzer bir ölçeklendirme çözümüne ihtiyaç duyduğunu anladığım an, ekosistemin uzun vadeli sürdürülebilirliğini ve büyümesini düşündüğüm zamandı. Uyumluluk ve ademi merkeziyetçiliğin, sürekli başarıyı sağlamak için çok önemli unsurlar olduğunu fark ettim. Ethereum’un geleceği için yol gösterici bir ilke olarak “bir kez geliştir, her yerde konuşlandır” kavramına kesinlikle inanıyorum.”
ZK Rollups Nedir?
ZK Rollups, zincir dışı işlemleri yürüterek, toplayarak ve kanıtlayarak, veri kullanılabilirliği ile geçerlilik kanıtı doğrulaması için Ethereum’a güvenerek hesaplamayı ölçeklendirir.
Şu anda üretimde olan ZK Rollups’larının en büyük dezavantajı, EVM’nin genelleştirilmiş hesaplamasını tam olarak destekleyememeleri, bunun yerine çoğunlukla uygulamaya özel olmalarıdır. Bu, mevcut Ethereum L1 akıllı sözleşmeleri ve dApp’ler ile uyumluluğu bozar ve dahası, aynı tür şekillendirilebilir, etkileyici deneyimler sunan yenilerinin oluşturulmasını zorlaştırır.
ZK Rollups ile Yüksek Hız ve Ölçeklenebilirlik
Taiko, işlem hacmini artırmak ve ücretleri azaltmak için ZK-Rollup teknolojisini kullanır. ZK toplamaları, işlemleri doğrulamak için kriptografik kanıtlar kullanır, bu da onları geleneksel iyimser Rollups’lara kıyasla daha verimli ve güvenli hale getirir.
Daha yüksek hızın yanı sıra ZK Rollups, Taiko’nun tüm L2 aktarımlarının durumunu minimum veriyle koruyarak, blok doğrulamayı ve L1’e veri aktarımını basitleştirerek daha iyi ölçeklenmesine olanak tanır. Bu, Taiko’nun artan sayıda kullanıcıyı ve işlemi barındırabileceği anlamına gelir ve ölçeklenebilir bir blokzinciri arayan geliştiriciler ve kullanıcılar için onu çekici bir seçenek haline getirir.
Taiko Nasıl Çalışır?
Taiko protokolü tamamen açık kaynaklıdır. Orijinal GPL lisansını koruyan, minimum düzeyde değiştirilmiş geth çatalı dışında, öncelikle izin veren MIT lisansını kullanır. Proje, tümü sınırsız katılıma açık olan protokol akıllı sözleşmeleri, L2 düğüm yazılımı ve ZK-EVM devrelerini içermektedir.
MIT ve GPL lisansları arasındaki temel fark, geliştiriciler üzerindeki kısıtlama düzeyidir. MIT, yalnızca telif hakkının ve izin bildiriminin saklanmasını gerektirerek daha fazla özgürlüğe izin verirken GPL, tüm projeyi GPL lisansı altında dönüştürmek gibi daha katı kurallar uygular.
Taiko, uyumluluğa ve basitliğe öncelik vermek için MIT lisansını seçmiştir, bu da başkalarının kod tabanlarını kullanmasını kolaylaştırır ve işbirliği fırsatlarını artırır. GPL ek kullanıcı koruması sağlayabilse de, Taiko kapsayıcılık ve erişilebilirliğe değer verir, şeffaflığı korumaya ve kullanıcı özgürlüğünü sağlamaya çalışır.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
