Solana blokzincirindeki memecoin’ler piyasayı adeta sallıyor. Yakaladıkları devasa piyasa hacmiyle gelecek vadeden ve yatırımcılar nezdinde sağlam addedilen çoğu kripto projesini geride bırakan bu memecoin’ler dünyada olduğu gibi Türkiye’de de oldukça popüler. Bir şaka amacıyla yola çıkan ve görünürde herhangi bir somut projesi olmayan memecoin’ler, kısa sürede getirdikleri kazançlar sayesinde yatırımcıların ağzını sulandırıyor. Fakat içi boş ama çok kazandıran bu memecoin’lere yatırım yaparken dikkatli olmakta fayda var.
Cointelegraph Magazine’den Yohan Yu’nun kaleme aldığı makalede, son zamanların gözdesi Solana ekosistemindeki memecoin’ler hakkında uyarılarını sıralıyor. Her bir memecoin yatırımcısının dikkat kesilmesi gereken riskleri siz Coinkolik okurları için derledik. İşte, Solana memecoin çılgınlığında yatırımcıların dikkat etmesi gereken riskler:
1. Memecoin yaratıcıları çoğunlukla beceriksizdir, tetikte olun
Yaptığı ön satışla yüksek getiriler vadeden fakat bir “klavye hatasıyla” ona güvenen yatırımcıların milyonlarca dolarını yakan Slerf’ün geliştiricisi bu risk çeşidine dair örnek verilebilir. 18 Mart’ta memecoin Slerf’ün geliştiricisi X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı paylaşımlarda hatırı sayılır bir yatırımcı kitlesini kendine çekerek yaklaşık 10 milyon dolar değerinde SOL cinsinden yatırım toplamıştı.
Slerf Coin’in toplam arzını 1 milyar SLERF olarak belirleyen kurucu, 500 milyon SLERF’i likidite havuzuna eklemiş ve yakmıştı. Alım satıma açmak için bu gerekliydi. Kalan 500 milyon SLERF’i ise ön satışa katılan yatırımcılara göndermek için ayırmıştı. Ancak Bozo “bir hata” yaptı ve ön satışa katılanlara yani 10 milyon dolar gönderenlere ayırdığı SLERF’leri de yakmıştı.
Sosyal medya paylaşımlarından anlaşılacağı üzere birçok Türk yatırımcının da SLERF’e yüklü miktarda SOL transfer ettiği iddia edildi. Ancak Slerf adlı memecoin’e Türkiye’den kaç yatırımcının ne kadar yatırdığı ve oluşan mağduriyetin boyutu bilinmiyor.
HTX ve Bitget dahil olmak üzere birçok borsa, platformlarındaki Slerf işlemlerinden kazanılan alım satım ücretlerinin satış öncesi yatırımcılara geri ödeme yapılmasına yardımcı olmak için kullanılacağını duyurdu.
Slerf’ün yaratıcısı her ne kadar bu olayın bir hatadan ibaret olduğunu söylese de bazıları bunun pazarlama amacıyla gerçekleştirildiğini savunuyor. Ne de olsa yapılan bu kötü reklamla Slerf’ün popülaritesi artış gösterirken, yaratıcısının bir diğer başka memecoin çıkararak daha geniş kitlelere hitap etmesi ihtimaller dahilinde.
2. Takma adların cazibesine kapılmayın
Havalı takma adların arkasına saklanmış dolandırıcılar, sosyal medyada kitleleri peşinden sürüklermişçesine yaptığı paylaşımlarla yatırımcıları rahatlıkla kandırabiliyor. Çıkardığı memecoin’de kısa yoldan köşeyi dönmeyi bekleyen yatırımcıları gafil avlayan bu dolandırıcılar, ertesi gün bambaşka bir proje piyasaya sürerek yeni kurbanlarını belirliyor. Örneğin, sadece geçtiğimiz hafta 19 bin yeni memecoin yaratılmış durumda. Bunların hepsinin ilk kez piyasaya adım atanlar tarafından yaratıldığını beklemek pek akıl kârı değil.
Cointelegraph’a konuşan Solana’da faaliyet gösteren memecoin Laika’nın yaratıcısı Roman Big_Cat, Solana’daki sözleşmelerin yaklaşık yüzde 95’inin kötü niyetli aktörler tarafından oluşturulduğunu tahmin ediyor. “Acı gerçek bu” diye konuşuyor.
3. Memecoin’inizin “rug pull çekmesi” fiyatının tavan yapmasından daha olası
Kripto piyasasında yaygın görülen rug pull adlı dolandırıcılık, memecoin yaratıcılarının en sık başvurduğu dolandırıcılık yöntemlerinden biri. Projenin ön satışı altında fon toplayan memecoin yaratıcıları, likidite havuzunda biriken fonları ellerinde tuttukları yüklü miktardaki kripto varlıkları aniden satarak ortadan kaybolur. Böylelikle projenin gelecek vadettiğini düşünen yatırımcılar ortada kalır, memecoin yaratıcısı da ellerindeki token’ları parçalara bölerek yeni açtıkları cüzdanlara transfer ederler.
Güvenlik şirketi Hacken’ın raporuna göre, Solana’daki rug pull vakalarında “endişe verici” boyutta olduğunu belirtiyor. Rapor, sadece Aralık ayında 100 bin rug pul dolandırıcılığının Solana ağında gerçekleştirildiğini ortaya koyuyor.
Yatırımcıların, projenin likiditesinin kilitli olduğunu teyit ederek kendilerini bu tür dolandırıcılıklardan koruma imkanı var. Böylece geliştiriciler likidite havuzundan diledikleri gibi token’ları satarak ortadan kaybolamazlar. Solana’da yatırımcılar, Discord ve Telegram gibi çeşitli çevrimiçi kanallardan erişilebilen botlar aracılığıyla bir projenin likidite durumunu kontrol edebilir.
4. Ön satışlara katılmak memecoin’lere yatırım yapmaktan bile daha risklidir
Son zamanlarda Solana’daki en başarılı memecoin fon toplama işlemlerinin çoğu ön satışlar yoluyla gerçekleşti. Zincir içi analist ZachXBT’nin hesaplamalarına göre, 19 Mart itibarıyla 33 Solana projesi ön satış yoluyla yaklaşık 796 bin SOL (o esnada değeri 149,2 milyon dolar) topladı.
New York Üniversitesi Hukuk Profesörü Winston Ma, X üzerinden yapılan ön satışlarla söz konusu memecoin’lerin Howey testinden geçirilmesi gerektiğini ve buna göre menkul kıymet olarak görülüp görülmeyeceğinin belirlenmesi gerektiğini savunuyor. Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, varlığın bir menkul kıymet olması halinde halka açık ön satışların tescil edilmesini zorunlu tutabilir.
Ön satışlar, yatırımcıların varlığa piyasaya çıkmadan önce, genellikle daha ucuz bir fiyattan girmeleri için fırsatlar sunuyor. Hızlı kârın cazibesi, Solana memecoin çılgınlığındaki yatırımcıların 2017’deki ICO patlamasıyla karşılaştırılmasına neden oluyor. Initial Coin Offering (ICO) yani ilk para arzı, blokzincir girişimlerinin sermaye toplaması için kullanılan bir yöntemdir. Yedi yıl önceki ICO patlaması sırasında, birçok girişim ICO’larını başlattıktan sonra genellikle birkaç dakika içinde önemli miktarda para topladı. Herhangi bir yasal mevzuata tabi olmayan bu ICO’ların dolandırıcılıklarla dolup taştığı ise bir süre sonra belli oldu. Danışmanlık firması Satis Group tarafından 2018 yılında yapılan bir araştırma, patlama sırasında ICO’ların yüzde 80’inin dolandırıcılık olduğunu ortaya koymuştur.
5. Memecoin’ler sadece duygularınızla oynar, çoğu durumda hiçbir faydası yoktur
Memecoin’ler perakende sektörüne bir gecede milyoner olma fırsatı sunsa da sektörün deneyimli isimleri memecoin’leri oldukça eleştiriyor.
Blockchain analiz firması CryptoQuant’ın CEO’su Ki Young Ju, “kolay para” cazibesinin gelişmekte olan yetenekleri değerli ürünler oluşturmaktan uzaklaştırabileceğini ve meşru projeleri gölgede bırakabileceğini belirterek memecoin hareketini açıkça eleştiriyor. Cointelegraph Magazine’e konuşan Ju, “Memecoinler elbette eğlenceli ama bir ürünleri olmadığı için bu sektörü ilerletmeyecek” diyor.
Ju, memecoinler aracılığıyla sektörle tanışan yeni yatırımcıların genellikle “çok kötü bir deneyim” yaşayabileceğini kabul ediyor ve ekliyor: “Ancak, bir memecoin projesini uzun süre yönetebilecek yasal bir kurucu varsa, bu bir sorun olmayacaktır.”
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
