Nostr, kullanıcıların herhangi bir merkezi sunucuya güvenmek yerine bağımsız olarak çalıştırılan küresel sunuculara katılmalarını sağlayan bir sosyal medya protokolüdür. Bu sebeple “merkeziyetsiz sosyal medya” olarak da bilinen Nostr, sansüre karşı dirençlidir.
Nostr Nedir?
Merkeziyetsiz sosyal medya ağı Mastodon’a benzeyen Nostr, kullanıcıların herhangi bir merkezi sunucuya güvenmek yerine bağımsız olarak çalıştırılan küresel sunuculara veya aktarıcılara katılmalarına olanak tanıyan bir sosyal medya protokolüdür. NOSTR’ın açılımı, “Notes and Other Stuff Transmitted by Relays” yani Türkçe anlamı “Aktarıcılar Tarafından Aktarılan Notlar ve Diğer Ögeler”dir.
Mastodon’dan farklı olarak ise bu protokolde e-posta ve şifre hesabı yerine Bitcoin’e benzer açık/özel anahtar sistemi kullanılır. Mevcut durumda üzerinde birçok sistem oluşturulmuş olan protokol kullanıcılara, Bitcoin Lightning ödemelerine bile entegre edilmiş olan Damus gibi merkeziyetsiz ve sansüre dirençli çeşitli sosyal medya uygulamaları sunar.
Merkeziyetsiz Sosyal Medyanın Özellikleri
- Sansüre dirençlidir: Nostr sansüre karşı dirençlidir çünkü diğer sunuculara yayın yapmanız engellenmiş olsa bile herkes bir sunucu oluşturup ona yazabilir
- Hesaplar yerine anahtarlar kullanır: Tıpkı kripto cüzdanlarında olduğu gibi Nostr istemcileri (uygulamaları) e-posta ve şifre kullanmak yerine “hesabınızı” oluşturmak için genel ve özel anahtarlar kullanır.
- Bitcoin ödemeleri entegrasyonu: Protokol aktarıcıları, spam saldırılarını önlemek için Bitcoin ödemelerini kullanabilir. Damus gibi istemciler ise kullanıcılar için Bitcoin Lightening ödemelerini hali hazırda entegre etmişlerdir.
- Hızla ivme kazanıyor: Jack Dorsey’nin de desteklediği protokol, piyasaya sürülmesinden bu yana hızla popülerlik kazanıyor ve Nostr üzerinde oluşturulan birkaç uygulama şimdiden kullanıcılardan ilgi görüyor.
Nostr Nasıl Çalışır?
Nostr iki bileşen ile çalışır: Client (istemciler) ve relay (aktarıcılar). Protokolün her kullanıcısı, tıpkı Namus uygulaması gibi bir istemci çalıştırır. Ayrıca herkes bir aktarıcı çalıştırabilir.
Tüm kripto para birimlerinde olduğu gibi hesabınıza erişmek için istemciniz aracılığıyla bir genel ve özel anahtar eşleştirmesi oluşturursunuz. Genel anahtarlar kullanıcı adlarına ve özel anahtarlar da şifrelere benzer. Ancak unutulmamalıdır ki özel anahtarlar gizli kalmalıdır ve güvenli bir yerde saklanmalıdır, zira şifre sıfırlamak mümkün değildir.
Twitter’daki tweet benzeri bir mesaj yayınlamak için aktarıcılara bağlanır ve özel anahtarınızla da mesajları imzalarsınız. Bağlandığınız aktarıcı mesajınızı yayınlayacaktır.
NOSTR’daki açık adresler de herkesin, alıcının açık anahtarıyla şifrelendiğinden yalnızca uygun alıcının şifresini çözebileceği özel bir mesaj göndermesini mümkün kılar.
Merkeziyetsiz Sosyal Medya ve Bitcoin İlişkisi
Merkeziyetsiz bir para birimi olan Bitcoin’in, merkeziyetsiz bir sosyal ağa uyumlu bir şekilde entegrasyonu son derece doğaldır. Dolayısıyla Nostr’da, istemcilerin Bitcoin ve Lightning ödemelerine entegre edilmesi kolaydır.
NOSTR hesapları, genel/özel anahtar eşleştirmesi olan kripto cüzdanlarına benzer şekilde çalışır. Dolayısıyla kripto alanında deneyimli olanlar, bu merkeziyetsiz platformu kullanmaya alışma sürecini, bu alanda yeni olanlara nazaran daha kolay bulabilirler. Platform istemcileri, finansal işlem yapmak isteyen kullanıcıların basit ve izin gerektirmeyen yöntemlerle doğrulanmış eşlere Bitcoin göndermelerini sağlayabilir.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
