ISPO kısaltılmış ismiyle bilinen Initial Stake Pool Offering, Cardano ağına özgü bir bağış toplama modelidir. Diğer finansman modelleri ile karşılaştırıldığında yatırımcılar için daha güvenli olan ISPO modeli, kullanıcıların halihazırda sahip oldukları ADA coin kullanmalarına izin verir.
ISPO Nedir?
Initial Stake Pool Offering, Cardano blokzincir ağına özgü bir terimdir ve bir tür fon toplama modelidir. Türkçe anlamı “İlk Hisse Havuzu Teklifi” olan kavram, ISPO kısaltılmış ismiyle ifade edilir.
Kripto para toplama yöntemleri, hem blokzincir ağı geliştiricileri hem de yatırımcılar tarafından daha uygun, erişilebilir süreçler sunmak adına son yıllarda kayda değer bir dönüşüm geçirmiştir. ISPO ise bu açıdan bakıldığında IDO, ICO ve diğer mevcut modellerden daha fazla avantaj sunan, aynı zamanda gelecek vadeden yeni bir kaynak geliştirme modelidir.
Bilindiği üzere, kullanıcıların ADA coin’lerini stake ettikleri havuzlar mevcuttur. ISPO modeli ise geliştiricilerin, bu havuzları stake etmeye başlamasına izin verir. Geliştiriciler her stake havuzu için değişken marjlar belirleyebilirler. Aynı zamanda ödülleri toplayabilir ve karşılığında paydaşlara projeler coin’leriyle ödeme yapabilirler. Bir havuzdaki pay ne kadar büyükse, bir sonraki blok için doğrulayıcı node olarak seçilme olasılığı da o derece yüksek olur.
Initial Stake Pool Offering’i diğer modellerden en büyük farkı, fon olarak verilen coin’lerin aynı zamanda kullanılabilir olmasıdır. Yani kullanıcıların halihazırda sahip oldukları ADA coin’leri kullanmalarına izin verir.
Initial Stake Pool Offering Nasıl Çalışır?
Cardano ağı Proof of Stake mekanizmasını kullanır. Bu sebeple, işlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için ağ doğrulayıcılarına güvenilir. Söz konusu doğrulayıcılar ise kullanıcıların fonlarını stake etmelerine izin veren etkili node’lar veya stake havuzlarıdır.
Ourobos protokolünün desteklediği Cardano ağı, doğrulayıcı ödüllerini dağıtmak için en yüksek stake miktarına sahip havuzu seçer. Bu nedenle Cardano’da 5 gün olarak belirlenmiş her dönem sonrasında, ADA coin ödülleri havuzun yetki verenleri arasında paylaştırılır.
ISPO modeliyle kullanıcılar, proje geliştiricilerin oluşturduğu staking havuzlarında ADA’larını stake eder. En yüksek paya sahip staking havuzu, bir blokta bir doğrulayıcı node haline gelir ve sonuçta Cardano ağının mutabakatının bir parçası olur.
Ancak, kullanıcılar ADA jetonlarını bu havuzlarda stake ettiklerinde ADA ödülleri alamazlar. Bunun yerine, projenin yerel kripto para birimini ödül olarak alırlar. Yetki verenler arasında ideal olarak dağıtılacak olan ADA ödülleri, bunun yerine doğrulayıcı node’un operatörüne teslim edilir.
ISPO Örnekleri
ISPO’ların popülaritesi hızla artmaktadır. Model hem ağı hem de proje geliştiricilerini ödüllendirirken yatırımcı fonlarını güvende ve açıkta tutma gibi birçok avantajı nedeniyle yatırımcıların tercih ettiği kripto finansman modeli haline gelmiştir.
Örneğin MinSwap, kullanıcılara kripto para birimlerini takas etmeleri için minimum bir ücret sunmaya odaklanan, Cardano blok zincirindeki merkezi olmayan bir borsadır.
MinSwap, fonları ne olursa olsun her yatırımcının her işlemi başarıyla gerçekleştirmesini garanti etmek için Babel ücret mekanizmasını kullanır. Ayrıca Minswap, her kullanıcının işlem ücretini sahip oldukları coin’leri kullanarak finanse etmesine izin verir, dolayısıyla ADA’nın ücreti ödemesini zorunlu kılmaz.
20 dönem süren ISPO projesinde MinSwap, 10 staking havuzuna sahip FISO modelini kullanarak yerel tokeni MIN’i sunmuştur.
Modeli benimseyen diğer PoS blok zincirleri şunları içerir:
- Tron: TRON (TRX) yatırımcıları, token airdropları almak için TRX’lerini stake edebilir
- Polkadot: Polkadot, yatırımcıların yerel kripto para birimi DOT veya Kusama’yı (KSM) stake etmesine ve projelerden yerel coin’ler almasına olanak tanır.
- Terra: Yatırımcılar Luna’yı stake edebilir ve Anchor Protocol’ün ANC’sini, Mirror Protocol’ün MIR’ını ve diğer tokenleri alabilir.
- Solana: Sabre ve Sunny Aggregator kullanıcıları sırasıyla yerel token SBR veya SUNNY’yi almak için Solana’nın SOL’unu stake edebilir.
- Cardano: Mala DEX, Ray Network, MELD, MinSwap, MIRQUR ve SundaeSwap’in tümü FISO modelini kullanıyor.
ISPO’dan Erken Çıkılabilir mi?
ISPO kullanıcıları, dönem boyunca herhangi bir zamanda ADA’larını geri alma özgürlüğüne sahiptir. Yatırımcıların ADA’ları üzerinde tam kontrole sahiptirler. MELD staking havuzları, her dönemden sonra token ödüllerini hesaplar. Bununla birlikte, yatırımcılar istedikleri zaman ADA’larını geri almakta veya yeniden devretmekte özgürdür.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
