Howey Testi nedir?

Howey Testi, bir varlığın “yatırım sözleşmesi” olarak nitelendirilebilmesi için karşılaması gereken dört kriterden oluşan test olarak adlandırılmaktadır. Varlık “ortak bir girişimde, başkalarının çabalarından elde edilecek kârın makul beklentisiyle yapılan bir para yatırımı” ise, bir menkul kıymet olarak kabul edilir. Daha sonra 1933 Menkul Kıymetler Yasası ve 1934 Menkul Kıymetler Borsası Yasası uyarınca ifşa ve kayıt gerekliliklerine tabidir.

Howey Testi ne zaman oluşturuldu?

Howey Testi’nin tarihi, SEC v. W.J. Howey Co.’nun Yüksek Mahkeme’ye ulaştığı 1946 yılına kadar uzanıyor. Dava, Florida’daki yatırımcılara narenciye bahçeleri olan arazinin satışı ile ilgiliydi. Howey Şirketi’nin iş modeli, bahçeleri satın alacak ve ardından geri dönüp araziyi hemen Howey’e geri kiralayacak yatırımcılarla yapılan bir düzenleme etrafında dönüyordu. Şirket daha sonra araziye bakacak ve hasat edilen narenciye meyvelerini satacak ve karı yatırımcılarla paylaşacaktı.

Araziyi satın alan yatırımcıların çoğunun tarım konusunda deneyimi olmadığı ve bahçelerle kendileri ilgilenmeyeceği için düzenleme onlara uygundu. Ancak Howey Şirketi işlemleri menkul kıymet olarak kaydetmedi. Bu da SEC’in müdahalesine yol açtı. Yüksek Mahkeme, Howey’e ilişkin nihai kararında, geri kiralama düzenlemelerinin 1933 Menkul Kıymetler Yasası uyarınca yatırım sözleşmeleri olduğuna karar verdi.

Bu karar, Yüksek Mahkeme’nin menkul kıymetleri tanımlamak için kriterler oluşturmasına yol açmıştır.

Menkul kıymetler nedir?

Menkul kymetler, bir tür parasal değere sahip olan ve bir finans piyasasında satılabilen veya alınıp satılabilen bir finansal araçtır. En yaygın menkul kıymet türleri hisse senetleri, tahviller, EFT’ler (borsada işlem gören fonlar), opsiyonlar ve yatırım fonlarıdır.

Howey Testi 4 elementi nelerdir?

Yüksek Mahkeme’nin Howey’de belirlediği kriterler Howey Testi olarak bilinir hale gelmiştir. Howey Testi, yaratıldığı günden bu yana işlemlerin yatırım sözleşmeleri olup olmadığını belirlemek için kullanılan yasal doktrin olmuştur. Bir işlem aşağıdaki dört unsuru içeriyorsa bir menkul kıymet olarak nitelendirilir:

• Para yatırımı
• Ortak bir girişim
• Kâr beklentisi
• Başkaların çabalarıyla elde edilmesi

Testin “para”ya atıfta bulunmasına rağmen, bunun o zamandan beri para dışındaki varlıkları da kapsayacak şekilde genişletildiğini belirtmekte fayda var. Ayrıca, “ortak girişim” teriminin net bir tanımı yoktur. Birçok federal mahkeme ortak girişimi, yatırımcıların varlıklarını bir araya getirerek bir girişime yatırım yaptığı yatay bir girişim olarak değerlendirirken, çeşitli mahkemeler farklı yorumlar kullanmıştır.

Testin son faktörü, bir yatırımdan elde edilen karın esas olarak veya tamamen yatırımcının kontrolü dışında olup olmadığıyla ilgilidir. Yatırımcıların yatırımın yönetimi üzerinde çok az veya hiç kontrolü yoksa, bunun bir menkul kıymet olma ihtimali yüksektir. Ancak bir yatırımcının bir yatırımın yönetimi üzerinde önemli bir etkisi varsa, bunun bir menkul kıymet olma ihtimali düşüktür.

İlk Para Arzı (ICO) nedir?

İlk Para Arzı (ICO), kripto para endüstrisinin İlk Halka Arzına (IPO) eşdeğerdir. Kripto parayla yeni bir blokzinciri uygulaması veya hizmeti oluşturmak için para toplamayı amaçlayan bir şirket, fon toplamanın bir yolu olarak bir ICO başlatabilir.

İlgilenen yatırımcılar, şirket tarafından çıkarılan yeni bir kripto parayı almak için ilk coin teklifine katılabilir. Bu token, şirketin sunduğu ürün veya hizmetle ilgili bir faydaya sahip olabilir veya şirkette veya projede bir payı temsil edebilir. Bu da herkes ICO başlatabilir anlamına gelmektedir. ICO’lar ABD’de büyük ölçüde düzenlenmemiştir, yani teknoloji bilgisine sahip olan herkes bir tane yaratabilir. Ancak bu düzenleme eksikliği aynı zamanda ICO’ları aşırı derecede yüksek riskli hale getirir ve yatırımcılar bir ICO başarılı olmazsa veya dolandırıcı çıkarsa hiçbir korumaya sahip olmazlar.

Kripto paralarda Howey Testi uygulaması

SEC, Bitcoin, Ethereum ve şu anda var olan binlerce altcoin gibi kripto paraları kategorize etmekte zorlanmıştır. Birçok kripto para, token ve borsa SEC’den ceza almaktan kurtulmuş, ancak kripto para düzenlemesinde testi geçemeyenler de olmuştur.

Howey Testi ve Bitcoin

2019’da SEC, en popüler ve en yüksek değerli kripto para olan Bitcoin‘in Howey Testini geçmediğine karar vermiştir.

Karara göre, Bitcoin yalnızca para yatırımı olması gerektiğini belirten çerçevenin ilk kutusunu işaretliyor. Ancak, Bitcoin’i kontrol eden merkezi bir şirket olmadığından, SEC bunun Howey Testinin diğer noktalarını karşılamadığına karar vermiştir.

Howey Testi ve XRP

2020’de SEC, Ripple Labs’ı XRP token’ı için dava etmiş ve token’ın kayıtlı olmayan bir menkul kıymet olduğunu iddia etmiştir.

Birçok durumda, şirketler SEC ile bir anlaşmaya varır ve kaydı sürdürür. Ancak, bu çok duyurulan davada Ripple, SEC’e meydan okumuş ve kurumun Howey Test’i yürütme sürecini açıklamasını talep etmiştir. Dava bugüne kadar mahkeme önünde çözülmemiştir.

Howey Testi ve Ethereum

Ethereum 2014 yılında ICO yoluyla piyasaya sürüldüğünde, öncelikle merkezi bir şekilde piyasaya sürülmesi ve birçok erken yatırımcının değerinin artacağı beklentisiyle ETH satın alması nedeniyle Howey Testi kapsamında incelemeye tabi tutulmuştur.

Bu aşamada, Ethereum’un ICO’sunun Howey Testi’nin dört unsurunun hepsini karşıladığı açıktı; bu da ETH’nin ilk ihraç edildiğinde büyük ihtimalle bir menkul kıymet olarak sınıflandırılmış olacağı anlamına geliyordu. Ancak, Ethereum düğümlerin yayılması ve çeşitli paydaşların katılımının artmasıyla daha merkeziyetsiz hale geldikçe, SEC 2018 civarında pozisyonunu revize etmiştir. SEC, Ethereum ağının artık merkezi bir varlığın çabalarına çok fazla güvenmediği bir noktaya geldiğini ve bu nedenle bir menkul kıymet olarak sınıflandırılma olasılığının daha düşük olduğunu kabul etmiştir.

Ethereum’un Proof-of-Work’ten (PoW) Proof-of-Stake’e (PoS) geçişi karmaşıklığa bir katman daha ekliyor. Ağı güvence altına alan ve ödüller kazanan doğrulayıcılar, Howey Testi’nin “başkalarının çabaları” bileşenini yerine getiriyor olarak görülebilir ve Ethereum’u bir menkul kıymet olarak tekrar incelemeye alabilir. Bu değişiklik, SEC’nin merkeziyetsizliğin evrimleşen yorumuyla birleştiğinde, Ethereum’un düzenleyici sınıflandırmasının gelecekte tekrar değişebileceği anlamına geliyor.

Howey Testi ve NFT’ler

NFT’ler, yaratıcıların çalışmalarını paraya dönüştürmeleri ve tüketicilerin dijital varlıklarla etkileşim kurmaları için yeni yollar sağlıyor. NFT’lerin net bir ekonomik değeri olmasına rağmen, yasal sınıflandırmaları belirsizliğini koruyor. Howey Testine göre, NFT’ler bir menkul kıymetin kriterlerini karşılamıyor gibi görünüyor; çünkü yatırım değiller, kar üretmiyorlar ve merkezi çabalara bağlı değiller.

NFT’ler varsayılan olarak menkul kıymet olmasa da, piyasanın gelişen doğası, özellikle dijital varlık alanı büyüdükçe ve çeşitlendikçe, gelecekte düzenleyici inceleme ve açıklamalara yol açabilir. Şimdilik, en yaygın NFT türleri (sanat, koleksiyon ürünleri ve sanal ürünler) menkul kıymet düzenlemesinin kapsamı dışında kalmaya devam edecek gibi görünüyor.