Bu rehberimizde, FUD nedir, FUD ne işe yarar gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Kripto para piyasasında yer alıp da FUD kavramını duymayan yoktur. Bu yazımızda FUD nedir sorusunun cevabını basit ve anlaşılabilir bir şekilde özetlemeye çalıştık.
Özellikle Bitcoin fiyatının düşüş eğiliminde olduğu ayı piyasasının olduğu dönemlerde FUD sık sık dillendirilir. FUD bir nevi kripto para piyasasının düşmanı olanların elindeki bir kozdur.
FUD Eşittir Korku, Kararsızlık ve Şüphe
FUD (Fear, Uncertainty, Doubt) kısaltmasının açılımının Türkçe karşılığı Korku, Kararsızlık ve Şüphe’dir. Kısaltma hem ekonomide hem de siyasette sık sık kullanılır. Özellikle ana akım medya aracılığıyla kitlelere yayınlan haberlerle manipülasyon yaratılır. Manipülasyon ile güdüme alınan herhangi bir şeye saldırılar kolaylaşır, itibarı düşürülmeye çalışılır. Manipüle edilmeye çalışılan şey Bitcoin, bir hisse senedi veya bir siyasi aday olabilir.
Kripto para piyasasının geçmişine bakıldığında piyasa için bügüne kadar yapılan gelen en ağır FUD’lardan birisinin Bloomberg’in yaptığı bir haber olduğunu söyleyebiliriz. Bloomberg, eski bir haberi yeniymiş gibi yayınlamıştı. Haber Tether ile ilgiliydi ve haberin başlığı “Tether, ABD Yargısı Tarafından Denetlenecek” şeklindeydi.
İlk olarak Aralık 2017’de ortaya çıkan bu haber Ocak 2018’de yeniymiş gibi yeniden servis edilmiş ve 2018’in başında başlayan düşüş eğilimi Bloomberg tarafından hızlandırıldı. Bu bariz bir FUD örneğiydi.
FUD yalnızca haber kaynakları tarafından yapılmıyor. Her ne kadar haber kaynakları FUD’un başlaması konusunda önü çekseler de kavram sosyal medya platformları ve WhatsApp gibi anlık mesalaşma uygulamalarında da görülebiliyor. Art niyetli veya art niyetsiz, FUD kavramıyla özdeşleşen bir haberi sosyal medya platformlarında veya anlık mesajlaşma uygulamalarında konuşmanız manipülasyona ortak olmanız anlamına geliyor.
FUD ile amaçlanan şey tam olarak kafaları karıştırmak, güvensizlik ortamı oluşturarak satışları artırmak ve mesela Bitcoin’in değerinin düşmesini sağlamaktır. FUD kavramı ile özdeşleştirilebilecek bir haberi gördüğünüzde ilk düşünmeniz gereken şey 1 BTC’nin hala 1 BTC’ye eşit olduğudur. Özellikle insanları buna inandırmak kavramı işe yaramaz hale getirir.
Bu şekilde davranarak insanların ellerindeki Bitcoin’i panikle satmalarını önlemiş olursunuz. FUD’a kapılan bir insan kısa vadede elindeki Bitcoin’leri satarak kar edebileceğini düşünse de aslında uzun vadede zarar edebilir. Bunu insanlara anlatarak ve somut örneklerle göstererek satış baskısı bir nebzede olsa baskılanabilir ve böylece piyasanın eğilimi sert bir şekilde aşağı yönlü olmaz.
FUD, Dolandırıcılar ve Güvenlik Açıkları
FUD’yi tetikleyebilecek en önemli olaylardan birisi bir kripto para birimi borsasındaki dolandırıcılıklar, korsanlıklar veya güvenlik açıklarının ortaya çıkmasıdır. Bazen, bir dolandırıcılıkla ilgili geçici bir söylenti bile biraz korku, belirsizlik ve şüphe uyandırmak için yeterli olabilir.
İlk Para Teklifleri (ICO) geçmişte çok fazla incelemeye alındı. Yaklaşan token promosyonları, bazen bir ünlü onayıyla birlikte, yatırımcıları lansmanından önce sermaye artırmaya teşvik ediyor. Bununla birlikte, pazar araştırması, bu ICO’ların büyük çoğunluğunun, kripto para asla yukarı yönlü hareket etmediği için yatırımcıların büyük miktarda sermaye kaybetmesine neden olan bir aldatmaca olduğunu gösterdi.
Ayrıca,%51 saldırılarının, borsaların saldırıya uğradığının ve büyük miktarda sermayenin kaybedildiğinin artan örnekleri var. Artan sayıda yatırımcı artık merkezi kripto para birimi borsalarının güvenli olup olmadığını sorduğunda, FUD yükselmeye başlamaktadır. Bu, gerçekleştirilen faaliyet miktarını doğrudan etkiler ve bazı yatırımcılar, kripto para birimlerini borsalardan tamamen çıkarmaları gerektiği görüşündedir.
FUD ve Hükümet Düzenlemeleri
Kripto para birimi hala emekleme aşamasında ve hala büyük ölçüde düzenlenmemiş durumda. Bazı meraklılar için bu düzenleme eksikliği, alternatif dijital para birimlerinin başarısının merkezinde yer alıyor. Diğerleri, düzenleme ihtiyacının giderek daha acil hale geldiğine ve mevcut kural eksikliğinin toplumda korku, belirsizlik ve şüpheyi beslediğine inanıyor.
Kripto para birimi hala yaygın bir şekilde benimsenmediğinden, farklı ülkelerde kripto paraya karşıt bir görüş ortaya çıkabilir. Sonuç olarak, FUD seviyeleri dünya genelinde farklılık gösterir ve bu seviyeler ilgili hükümetin duruşuna bağlı olarak değişir. Örneğin bazı ülkelerde Bitcoin kullanımı yasaktır. FUD, piyasalar düşmeye başladıkça bu düzenlemeye rasyonel bir yanıt haline gelir.
İster onaylanmış ister henüz tartışılıyor olsun, hükümet düzenlemeleri her zaman daha fazla korku, belirsizlik ve şüpheye neden olmanın doğrudan bir sonucu olarak borsalardaki etkinliği etkileyecektir.
Düşen Fiyatlar
Bir trader veya yatırımcı, bir dijital varlığın fiyatının düştüğü bir dönemde FUD’u deneyimlemeye başlayabilir. Bitcoin’i örnek olarak alalım. Bitcoin’in fiyatı aniden önceki nominal değerinin altına düşmeye başlarsa, genellikle altcoin’ler de onu takip eder. Bu, bir ayı piyasasına yol açabilir ve kripto meraklıları daha fazla alışveriş yapmaktan kaçınacaktır. Yatırımcılar, sermayelerinin kaybolacağından korkmaya başlayabilir, Bitcoin’in nereye gideceğinden emin olamazlar ve hatta iyileşeceğinden bile şüphe duyabilirler.
FUD ve Kamu
Ünlülerin onaylarının kripto para birimi topluluğunda olumlu faaliyetler uyandırdığı bilinirken, finans liderlerinden gelen kamuoyu açıklamaları FUD duygularını teşvik edebilir. Bu sadece finansal rakamlarla sınırlı değil. FUD, tecrübeli trader’lar bir token’a karşı bir duruş sergilediğinde bile oluşabilir. Sosyal medya dünyası oldukça etkilidir ve pazarı kolayca bozabilir. İnsanların HODL yapıp yapmayacağına, satın alıp satmayacağına dair açık tartışmalar ile kripto paraların fiyatları ve popülaritesi çılgınca dalgalanabilir.
FUD Her Zaman Kötü Bir Şey Değildir
Piyasa duyguları döngüsel olarak işler. Her zaman yüksek noktalar ve düşük noktalar olacaktır. FUD yoluyla geri çekilen birçok insan örneği, genellikle piyasalardaki deneyimsizliğinden kaynaklanmaktadır. FUD yaşarken varlıklarını tasfiye eden birçok insan olduğundan, aslında bu tutunanlar için yeni fırsatlar yaratıyor. Bir varlığın fiyatı düşüyorsa ve bir trader iyileşeceğini düşünürse, satılan varlıkları satın alacaktır. Bunu yaparken önemli kazançlar kaydedilebilir, ancak risk de çok yüksektir.
Sonuç
Sürekli değişken bir pazarda, korku seviyeleri değişecektir. Belirsizliğin yol açtığı tepkiler tamamen anlaşılabilir. Bununla birlikte, piyasaları daha derinlemesine anlamak, kripto para birimi borsalarını takip etmek ve en son haberlere dikkat etmek, bu duyguları kontrol altında tutmanıza yardımcı olacaktır.
Kripto para piyasasında yer alan herkesin ticaretin risklerini öğrenmeleri ve kuralları en zor haliyle tanımaları son derece önemlidir. İnsanların hırsı, duygusallığı, korkuyu, kararsızlığı ve şüpheleri bir kenara bırakıp, ellerindeki en büyük koz olan bilgi ve dayanışmayı büyütmeleri FUD’a karşı önemli bir önlemdir. Bir haber kaynağı ne kadar güvenilir olursa olsun, okuduğunuz haberin üzerine iki kez düşünmeli, manipülasyonlara ortak olmamalısınız.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
