Fantom (FTM) kullanıcılarına merkezsiz finans (DeFi) hizmetleri sağlayan bir akıllı sözleşme platformu olarak nitelenmektedir. Platformda kullanılan kripto para birimi ise FTM token’lerdir. Fantom platformu akıllı sözleşme platformlarında meydana gelen sorunları gidermeyi hedeflemektedir. Bu sorunların başında işlem hızı, işlem ücreti, ağ sıkışıklığı gibi meseleler yer almaktadır. Fantom geliştiricilerine göre ağdaki işlem hızının oldukça yüksek bir seviyeye çıkarılması mümkündür. Bu içerik boyunca Fantom platformundan, sunduğu olanak ve avantajlardan bahsediyor olacağız. Ayrıca platformun kripto parası FTM token’lere yönelik çeşitli verilere de bu yazıda yer vereceğiz.
Fantom, merkezsiz uygulamalar (dApp’ler) ve dijital varlıklar için tasarlanmıştır. Platform merkeziyetsiz yapısıyla dikkat çekmektedir. Ayrıca Fantom’un aracı kuruluşlara duyulan ihtiyacı kaldıran bir yapısı olduğunu söyleyebiliriz. Başka bir ifadeyle Fantom açık kaynaklı bir akıllı sözleşme platformu. Fantom, Ethereum’a bir alternatif sağlamak için oluşturulmuş birçok blok zinciri ağından biridir. Fantom blokzincir ana ağının Aralık 2019’da faaliyetlerine başlamıştır. Ağ mimarisi, istikrarlı bir ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlik kavramlarını dengelemektedir.
Ethereum (ETH) ağına alternatif olarak tasarlanmış diğer projeler gibi Fantom da ölçeklenebilirliği hedefine almış. Fantom geliştiricilerine göre platform yüksek ölçeklenebilirlik ve düşük maliyet vadediyor. Fantom’un altyapısı, tüm ağın operasyonel verimliliğini koruyan bir algoritmadan faydalanıyor. Bu algoritmanın adı “Asenkron Byzantine Hata Toleranslı Proof of Stake” (aBFT PoS). Tüm Fantom ağı birbirine bu konsensüs algoritmasıyla bağlıdır. aBFT ağ yapısı, hızı en üst düzeye çıkarırken ağ güvenliğini korumak için de iddialı bir tasarıma sahiptir. Fantom ağının blokzincir ana ağına ise Opera adı verilmiş. Yazının devam eden kısımlarında bu yapılara ilişkin de birtakım verilere yer vermeye çalışacağız. Platformun kripto parası olarak tasarlanan FTM token’ler ise kullanıcılarına stake hizmeti vermektedir. Bu kripto parayı stake eden kullanıcılar hem ağa katkı sağlıyor hem de bu durumdan gelir elde edebilmektedir.
Fantom ne zaman kuruldu?
FTM projesinin arka planında Fantom Vakfı adı verilen bir kuruluş yer almaktadır. Kuruluşun Fantom projesine ilişkin ilk çalışmalarının 2018 yılına dek uzandığını görebiliriz. Projenin ana ağı Opera ise 2019 yılında faaliyetlerine başlamıştır. Hatta 2019 yılının son ayı aralık Opera’nın ilk işlemlerini yaptığı aydır. Fantom Vakfı, Güney Koreli bir bilim insanı olarak bilinen Dr. Ahn Byung Ik tarafından kurulmuştur. Ancak platformun CEO’luğunu farklı bir isim, Michael Kong yürütmektedir. Fantom projesinin ardında yer alan ekibin blokzincir alanında tecrübesi bulunan kişilerden meydana geldiği belirtilmektedir. Ekip ölçeklenebilirliği, merkeziyetsizliği ve güvenliği ön plana çıkaracak bir platform meydana getirmeyi hedeflemiştir.
Fantom (FTM) ağ yapısı
Fantom ağını güvence altına alan ve hem işlem hızı hem de güvenlik sağlayan, Lachesis adlı ısmarlama bir “lidersiz” PoS konsensüs mekanizması üzerinde çalışır. Lachesis bir aBFT konsensüs mekanizmasıdır; bu, ağ verilerinin farklı zamanlarda işlenebileceği ve ağın, ağ süreçlerine aşırı zarar vermeden katılımcıların üçte birine kadar hatalı veya kötü niyetli davranışlarda bulunmasına tolerans gösterebileceği anlamına gelir.
Lachesis ayrıca neredeyse anında kesinliğe sahiptir. Bu, Proof-of-Work (PoW) ağlarında yaşanan zahmetli blok onayını beklemeye gerek kalmadan, işlemlerin ortalama bir saniye içinde onaylanıp sonuçlandırıldığı anlamına gelir. Nispeten uzun blok doğrulama sürecinden kaçınarak, bu aBFT sistemi, Bizans Hata Toleranslı (BFT) muadillerinin çoğundan çok daha hızlı ve daha ölçeklenebilir.
Fantom’un Lachesis’inin nasıl çalıştığına daha derinlemesine dalarak, her bir ağ düğümünün, her bir düğümün bağımsız olarak dahili konsensüs sağladığı “olay bloklarının” ve ilgili işlemlerin kronolojisini kaydeden kendi Yönlendirilmiş Döngüsel Grafiği (DAG) içerdiğini görüyoruz. Onaylanmış olay blokları grupları daha sonra daha geniş Fantom ağında onaylanan kesinleşmiş bloklar halinde derlenir. Fantom blok zincirinin temel katmanını oluşturan nihai bloklar, bağımsız düğümlerden gelen onaylanmış olay bloklarından oluşur.
Bağımsız Fantom node’ları zaman zaman işlemler ve olaylar hakkında birbirleriyle iletişim kurarken, kesinleşmiş blokları veya ağın genel durumunu doğrulamazlar. Bu mimari, işlemleri hızlı bir şekilde işleyen ve saniyeler içinde kesinliğe ulaşan bir sistemle sonuçlanır. Fantom, PoS mekanizmasının lidersiz olduğunu vurguluyor, bu da blok liderleri olmadığı ve hiçbir katılımcının operasyonda özel bir rolü olmadığı anlamına geliyor. Herkes herhangi bir noktada düğüm ağına katılabilir veya ayrılabilir ve tüm düğümler, fikir birliği protokolünde eşit ağırlığa sahiptir.
FTM nereden ve nasıl satın alınır?
Fantom (FTM) platformunun kripto parası çok sayıda borsa üzerinden kolaylıkla temin edilebilir. Elbette bir kripto parayı satın almanın tek yolu borsalardan geçmemektedir. Ancak kullanıcıların kolaylıkla güvenebileceği ve fonlarının güvenliğini temin edebileceği mecralar olarak borsa platformları öne çıkmaktadır.
Satın alım işlemi için öncelikle bu borsalardan birinde hesap oluşturmalı ve hesaba giriş yapmalısınız. Giriş yaptıktan sonra hesap cüzdanına bakiye yüklemeniz gerekir. Bakiye yükleme işlemi kredi veya banka kartıyla gerçekleştirilebileceği gibi, banka havalesi ile de yapılabilir. Bakiye yükledikten sonra istenilen miktarda FTM satın alıp sıcak veya soğuk cüzdanda muhafaza edebilirsiniz.
Fantom hangi borsalarda bulunur?
Fantom’un yer aldığı kripto para borsalarından bazıları şunlardır:
- Binance
- WhiteBIT
- LBank
- MEXC
- Gate.io
- KuCoin
- DigiFinex
- Kraken
- Azbit
- Bybit
- Paribu
Yeniden markalaşan Fantom projesi Sonic (S)
Yeniden markalaşan Fantom projesi Sonic (S), Ethereum Virtual Machine (EVM) uyumlu bir Layer-1 blok zinciri olarak hız ve düşük işlem ücretleri sunmayı hedeflemektedir. Sonic, Fantom Opera ağında yerini almak için geliştirilmiş ve hız odaklı altyapısı ile kullanıcılar için cazip teşvikler sağlamayı amaçlamaktadır. Sonic, işlem gecikme sürelerini minimuma indirerek ağ performansını önemli ölçüde iyileştirmeyi hedeflemektedir.
Sonic, testnet 2.0 olan “Blaze” ile önemli aşamalardan geçmiş ve 2 Aralık’ta “Genesis” bloğunun tamamlanmasıyla kamuya açılmaya bir adım daha yaklaşmıştır. Bu gelişmeler, Sonic’in yerel token’ı “S” ile yapılan airdrop’lar ve topluluk etkileşimlerini destekleyen arcade oyunları sayesinde geniş bir kullanıcı kitlesi kazanmasını sağlamaktadır.
Fantom Vakfı’nın desteğiyle, Sonic hız odaklı blok zincirleri arasında yer almakta ve Solana, Base gibi rakiplerle rekabet etmeyi amaçlamaktadır.
FTM Coin yorum ve geleceği
Karmaşık ve benzersiz altyapısıyla türünün ilk örneği olan Fantom’un hızlı, ölçeklenebilir dApp geliştirme yaklaşımı, daha geniş blokzinciri ekosisteminde yerini belirlemeye devam ediyor. Gelişmekte olan dApp sektöründe zaten çok fazla rekabet olmasına rağmen, Fantom’un dApp geliştiricilerine sunduğu hız ve birlikte çalışabilirlik avantajları dikkate değerdir ve platform daha fazla çekiş kazanmaya hazırdır.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.