Ethereum (ETH), önümüzdeki güncellemelerinde ölçeklendirme problemini çözmeyi amaçlarken, ortaya çıkan Katman-2 projelerini neler bekliyor?
The Merge ve Shapella güncellemelerini başarıyla gerçekleştiren Ethereum, Dencun güncellemesine yoğunlaşmaya başladı. Dencun, EIP 4844 yükseltmesiyle birlikte ölçeklenebilirlik sorununu çözmeyi amaçlıyor. Diğer taraftan, ortaya çıkan Ethereum ölçeklendirme projelerinin akıbeti ne olacak?
Ethereum’un Ölçeklendirme Problemi
Yaklaşık 250 milyar dolar piyasa değeriyle en büyük ikinci kripto para olan Ethereum, ölçeklenebilirlik konusuna yoğunlaştı.
Ethereum (ETH), The Merge ve Shanghai güncellemeleriyle yapılanma süreçlerini devam ettiriyor. Merge güncellemesiyle PoS yapısına bürünen Ethereum, Shapella güncellemesiyle iyice deflasyonist olmuştu.
Ethereum, Bitcoin’den sonra kripto sektörüne damga vuran en popüler kripto para birimlerinden birisi oldu. Özellikle ağ aktiviteleri ve memecoin’ler, Ethereum’u farklı bir seviyeye taşıdı. Ancak Ethereum, yavaş işlemler ve yüksek işlem ücretleri nedeniyle eleştirilerden kaçamadı. Tüm bu süreçlerden sonra güçlü güncellemeler gerçekleştiren Ethereum, ölçeklendirme sorununu da çözmeyi amaçlıyor.
Ethereum’un ölçeklendirme sorununu çözmeye çalışması, Katman-2 projelerini de etkisi altına alabilecek mi?
Ortaya Çıkan Ethereum Ölçeklendirme Projeleri
Neredeyse her dönem, Ethereum ölçeklendirme projesi tanımıyla birçok kripto para birimi ortaya çıkıyor. Bu projelerin en popüleri Polygon olurken, Aptos ve Optimism de gündemden düşmüyor. Tüm bu projelerin ortak noktası, Ethereum’un Katman-2 ağına yerleşip, düşük maliyet ve yüksek performans ortaya çıkartmak oldu.
Özellikle Polygon, zkEVM güncellemesiyle birlikte, Ethereum’un ölçeklendirilmesine yeni bir soluk getirdi. Polygon, Katman-2 üzerinden aldığı işlemleri, Ethereum ağında hızlı ve düşük maliyetle gerçekleştirmeyi planlıyor.
Son dönemlerde popülerlik kazanan kripto projelerinin içerisinde çok sayıda Ethereum ölçeklendirme platformları yer alıyor. Polygon, Aptos, Arbitrum, Optimism ve Starknet gibi birçok proje, yenilikçi çözümler sunuyor. Tüm bu projeler, Ethereum’dan bağımsız olarak daha verimli ve daha ucuz bir blockchain’i ortaya çıkarmayı amaçlıyor. Ancak Polygon, Ethereum’un geliştirilmesi için son zamanlarda çok fazla yol katetmiş durumda.
Ethereum’u ölçeklendirecek Katman-2 projelerinin çoğu 2021’de ortaya çıktı. Ağlarını dağıtan bu projeler, halen daha ek güven varsayımlarını bünyesinde barındırıyor.
Ethereum’un Daha Verimli Hale Gelmesi
The Merge güncellemesiyle PoS yapısına bürünen Ethereum (ETH), sonraki güncellemelerinde düşük maliyet ve hızlı ağ durumunu ortaya çıkarmaya çalışacak. Özellikle Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, gelecek güncellemelerde ölçeklenebilirliğin kritik önem taşıdığını belirtti.
Buterin, ölçeklendirme sorununu çözememeleri halinde, sonraki boğa koşusunda Ethereum’un işlem ücretlerinin 500 dolara kadar yükselebileceğini aktardı. Buterin, Cancun olarak adlandırılan güncellemenin bu konuya odaklanacağının altını çizdi.
Ethereum, özellikle memecoin furyasının olduğu bu dönemlerde ağ aktivitesini zirveye çıkarmış durumda. Ağ aktivitesindeki artış, Ethereum’un deflasyonist yapısını güçlendiriyor. Ancak diğer tarafta ağdaki işlem ücretlerinin ciddi seviyelere çıktığı gözlemleniyor. Bu nedenle ölçeklendirme çözümlerine karşı duyulan ihtiyaç da oldukça fazla bir hale geldi. Katman-2 ağları, bu nedenle popülerlik kazanmaya başladı.
Ethereum‘un toplam kilitli varlık durumu yaklaşık 9.3 milyar dolar civarında. Büyük bir ekosisteme sahip olan projenin, ölçeklendirme problemini çözmek için EIP 4844 güncellemesiyle yoğun çalışma dönemine gireceği konuşuluyor.
Danksharding olarak belirtilen kripto tanımı , Ethereum’un gerçekten ölçeklenebilir bir blockchain ağı olmasıdır. Ancak, Ethereum’un bu noktaya ulaşabilmek için önünde uzun bir yol bulunuyor. EIP 4844 güncellemesini barındıran Cancun çatallaması, Proto-Dansharding’i meydana getirecek. Bu tanım, Ethereum’un tam ölçeklenebilirlik yolunda attığı önemli bir adım olacak.
Danksharding ve Proto-Danksharding, Katman-2’deki işlemleri olabildiğince verimli hale getirmeyi planlıyor. Bu nedenle, güncellemelerin Ethereum’u saniyede 100.000’den fazla işleme ölçeklendirmesi gerekiyor.
Tam ölçeklenebilirlik olan Danksharding için birkaç yıl daha zaman olduğu konuşuluyor. Proto-Dansharding ise yakın bir zamanda ortaya çıkacak.
Vitalik Buterin’den Ölçeklenebilirlik Göndermesi
Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin, katıldığı bir canlı yayında, Shapella güncellemesiyle birlikte geliştiricilerin ölçeklenebilirliğe odaklanacağını söyledi.
Buterin, 2024’ün başlarında gerçekleşeceği belirtilen bir sonraki hard fork’unun, proto-danksharding olarak da tabir edilen EIP-4844‘ü kapsayacağını doğruladı. Ethereum’un yaratıcısı, bu güncellemenin 10 kat daha fazla ölçeklenebilirlik sağlayacağına inanıyor.
Kripto piyasasının popüler ismi Buterin, Polygon ve Matter Labs‘in zkEVM‘lerini piyasaya sürmesini ve Arbitrum ile Optimism’in büyümelerini övdü. Buterin, Katman-2 projelerinin 12 ayda katettiği yolun altını çizdi.
Katman-2 Projelerini Neler Bekliyor?
Ethereum‘un ölçeklenebilirlik sorununa çözüm araması, Katman-2 projelerini de hareketlendiriyor. Ethereum’un mimarı Vitalik Buterin‘in de dediği gibi, Katman-2 projeleri Ethereum’un gelişmesinde oldukça kritik bir önem taşıyor.
Sıfır bilgi (zk) teknolojisiyle oluşturulan Katman-2 projeleri, Ethereum’un daha ucuz ve daha verimli hale gelmesini sağlıyor. Ethereum’da gerçekleşecek olan Cancun güncellemesi, EIP 4844’ün piyasaya girmesini sağlayacak. Bu, en büyük ikinci kripto para birimini daha verimli hale getirebilir. Böyle bir durumda, Katman-2 projelerinin daha da çoğalması ve zk teknolojisinin daha da popüler hale gelmesi beklenilebilir. Ancak Katman-2 projeleri, Ethereum’u ölçeklendirmek yerine zk teknolojisine daha çok yoğunlaşacak gibi görünüyor. Çünkü Ethereum, ölçeklenebilen bir blockchain haline gelirse dışardan bir desteğe ihtiyaç duymayabilir.
Yine de Ethereum ve Katman-2 projelerinin birlikteliği, ileriki dönemler için oldukça fazla umut vadediyor.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
