Ethereum ikinci katman ölçeklendirme çözümü Optimism, ana ağının halka açık lansmanını erteledi. Optimism’in lansmanı için yeni tarih Temmuz olarak belirlendi.
Ana ağın bu hafta başlaması planlanıyordu ancak en erken Temmuz ayında başlatılacağı bilgisi verildi. Bununla birlikte, Optimism’in yeni tarihi de kaba bir tahmin çünkü lansman Ethereum topluluğunun “işbirliğine dayalı çabası” ile gerçekleşecek. Konu hakkında şu ifadeler kullanıldı:
“Ana ağı başlatmak tek başımıza yapabileceğimiz bir şey değil. Bizler, projeler ve oracle’lar, cüzdanlar, node’lar ve explorer’lar gibi temel altyapı sağlayıcıları arasında ortak bir çaba olacak.”
Optimism, Haziran 2019’dan beri Optimistic Rollup tabanlı bir Ethereum ölçeklendirme çözümü oluşturuyor. Çözüm, Ethereum’un saniyede işlenen işlem sayısını artırmayı ve işlem ücretlerini düşürmeyi amaçlıyor.
Bu yılın başlarında Optimism, çözümünü -Optimistic Virtual Machine (OVM)- merkeziyetsiz borsa Synthetix’e kısmen uyguladı. Borsa, olası bir sorun yaşanmasını önlemek için çözümü dört aşamada entegre edecek.
Optimism, Synthetix kullanıcılarının halihazırda hız ve maliyet tasarruflarından yararlanmaya başladığını söyledi. Optimism, 100.000’den fazla işlemde ücretlerden yaklaşık 10 milyon dolar tasarruf edildiğini söyledi.
Optimism ile entegre olacak başka büyük merkeziyetsiz protokol ise Uniswap. Bu haftanın başlarında Uniswap, 5 Mayıs’ta V3 (versiyon 3) için bir birinci katman Ethereum ana ağ lansmanını hedeflediğini ve Optimism üzerine bir ikinci katman uygulanmasının “kısa bir süre sonra” gerçekleşeceğini söyledi.
Eskiden Plasma Group olarak bilinen Optimism, Optimistic Rollup’lara öncülük etti. Bir rollup, işlemleri tek bir işlem halinde gruplayarak veya yuvarlayarak ölçeklendirme sağlar. Rollup’lar ile Ethereum blokzincirinde bir işlem alınır ancak ikinci katman çözümünde gerçekleştirilir ve ardından işlem verileri Ethereum’a geri gönderilir. Hesaplama zincir dışı yapıldığından, Ethereum’un yükünü azaltır ancak diğer taraftan güvenliğini de korur.
Rollup’ların başka bir çeşidi de ZK-rollup’lardır. Hem Optimistic rollup’lar hem de ZK-rollup’ların artıları ve eksileri vardır. Ancak ikisi arasındaki temel fark, birincisinin fraud proof ikincisinin ise validity proof kullanmasıdır. Bu nedenle, Optimistic rollup’lar ile bir işleme meydan okunabilir, ancak ZK-rollup’ları ile bu yapılamaz.
Ethereum yaratıcısı Vitalik Buterin geçtiğimiz günlerde, rollup’ların “kısa ve orta vadeli gelecekte (ve muhtemelen uzun vadede)” Ethereum ölçeklendirmesi için “güçlü” bir çözüm olduğunu söyledi. Ancak bunların hala erken aşama bir teknoloji olduğunu söyleyen Buterin, önümüzdeki yıllarda daha fazla iş gerektirdiğini öne sürdü.
StarkWare ve Hermez, ZK-Rollup tabanlı ölçeklendirme çözümleri oluşturan birkaç projeden ikisidir. StarkWare’in müşterileri arasında dYdX ve DeversiFi bulunuyor ve Hermez’in müşterileri arasında ise Tether ve diğerleri yer alıyor.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
