Koronavirüs pandemisi dünya çapında milyonlarca enfekte vakaya ve 170 binden fazla ölüme sebep oldu. Covid-19 öncesi “normal” hayatlara dönmenin zor olacağı konuşulurken, bu süreçte gizlilik açısından da korkutucu bazı çıkarımlar yapılmaktadır. Apple ve Google işbirliği yaparak insanları izlemeye yönelik çözümler ararken, hükümetler de vatandaşlarının kimi zaman biyometrik verilerine kadar izleyerek işi uç noktaya taşıyor. COVID-19 tehdit olmaktan çıktığında bile, mahremiyet tehdidi devam edecek gibi görünüyor.
Gizlilik ve halk sağlığı arasında bir anlaşma vardır. Aslına bakarsanız her zaman yapılacak bir ticaret vardır. Bu ticaretleri her gün yapıyoruz. Örneğin, Uber veya Lyft gibi bazı hizmetler karşılığında kişisel verilerimizi isteyerek ancak genelde bilmeden veririz. Son tartışmalar pandemi sürecinde kişisel olarak tanımlanabilir bilgilerin gerekli olup olmadığına dair etik tartışmaları ve veri toplayanların kontrolü bırakıp bırakmayacakları üzerine yoğunlaşıyor.
Mevcut acil durumun gereklerini yerine getirirken halk sağlığı ve güvenliği hizmetini karşılayan, ancak gizliliğimizi de koruyan alternatif bir çözüm bulmak gereklidir. Bu çözüm dijital bir kimlik bilgisi veya dijital kimliktir.
Bu teknoloji yeni ve eski düzenin bir karışımı gibi görünebilir. Dijital kimlik bilgisi bir şeyin kanıtıdır ve güvendiğiniz başka bir şey tarafından desteklenir. Gerçek dünyada olduğu gibi; ehliyetiniz yaşınızı ve araba kullanma hakkınızı kanıtlar. Dijital bir kimlik de aynı şeyi yapar. Ehliyet sahibi olan bir kişiye, onu elinde tutan kişiyi tanıdığınız için değil, lisansı veren devlet tarafından desteklendiği için güvenilir. Bunun dijital bir versiyonu ise, aynı işlevleri anında, dokunmadan ve en önemlisi mahremiyet altında gerçekleştirebilir. Adresinizi veya boyunuzu ve kilonuzu açıklamak zorunda kalmadan yaşınızı kanıtlayabilirsiniz. Veya adınızı açıklamadan, koronavirüsü sadece fiziksel yakınlığınız olanlara bulaştırdığınızı paylaşabilirsiniz.
Akıllı telefonunuzda veya güvenli bir bulut ortamında, yüz tanıma veya iris taramaları gibi dokunmasız biyometri kullanan havaalanlarında olduğu gibi bu cihazlara sahip olmayanlar için dijital bir kimlik bilgisi vardır. Dijital kimlik bilgisi herhangi bir kuruluş tarafından verilebilir ve başka bir kuruluş tarafından okunabilir, ancak tam olarak hangi bilgilerin okunacağını siz seçersiniz. Başka bir deyişle, konum verilerinizi veya sağlık durumunuzu paylaşarak salgınla savaşmaya yardımcı olabilir ve yine de adınıza ulaşmanın bir yolu olmadığını bilerek kendinizi güvende hissedebilirsiniz.
Günümüzün dijital dünyasında büyük teknoloji devleri (ve daha önce duymadığımız binlerce küçük şirket) tarafından toplanan tüm veriler üçüncü taraf aracılara sunulmaktadır. Kişisel veriler yeni altındır. Mark Zuckerberg’in sizi satan tek kişi olduğunu düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Hükümetin gizliliğinize önem verdiğini düşünüyorsanız, Zuckerberg duruşmalarından bu yana neler değiştiğine bakabilirsiniz.
Ancak bu durum hep böyle olmak zorunda değildir. Dijital kimlik bilgileri güçlüdür. Blockchain teknolojisiyle gelen güven ve değişmezliği kullanarak, destekleyen kişiye veya kuruma güvendiğiniz sürece, hemen hemen her şeyi kanıtlayan bir kimlik bilgisi oluşturabilirsiniz. Örneğin Sağlık hizmeti sağlayıcınız tarafından verilen ve dahili biyometrik erişimi ile birlikte akıllı telefonunuzda anında bulunan aşı bunun kanıtıdır. Bununla işvereniniz işe geri dönmeniz konusunda size güvenebilir. Bir dükkan sahibi, ürünlerini satın almak için mağazaya gelmenize güvenebilir. Stadyum beyzbol maçını izlemenize güvenebilir. Size güvendikleri için değil, kimlik bilgilerini veren sağlık uzmanınıza güvendikleri için. Aynen böyle, gizliliğiniz korunurken hayat tekrar normalleşmeye başlar.
Dijital kimlik bilgilerinin gücü çok büyüktür. Ticari kullanım durumları geniş kapsamlıdır ve riski azaltırken aynı zamanda güveni ve verimliliği arttırır. Dijital bir kimlik, herkese kendileri hakkında anında, dokunma olmaksızın ve doğrulanabilir bir şekilde bir şey kanıtlama yeteneği verir. Sağlık hizmetlerinden bankacılığa, güvenilir online oylamaya kadar; dijital bir kimlik bilgisi dünyayı sizin ve çevrenizdekiler için daha güvenli bir yer haline getirir.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
