Cardano, kripto ekosistemindeki yerinin yanı sıra kendine has terimleri ile de popüler bir blokzincir ağıdır. Kripto jargonunun önemli bir kısmını Cardano terimleri oluşturur. Örneğin “ADA” pek çok insan için kelimenin Türkçe’deki ilk anlamını ifade etse de ekosisteme aşina kullanıcıların zihninde, bu “üçüncü nesil” blokzincir ağının yerel kripto para birimi canlanır.
Cardano Nedir?
Cardano üçüncü nesil bir blokzincir ağıdır. Şöyle ki Bitcoin “birinci nesil” Ethereum “ikinci nesil” olarak tanımlanmaktadır. “Üçüncü nesil” olan Cardano, Ethereum’un en büyük rakiplerinden biridir. Bunun sebebi, Ethereum’daki ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmeyi hedeflemesidir.
Popüler kripto para birimi ADA’yı bünyesinde barındıran Cardano ağı, merkeziyetsiz bir topluluk tarafından oluşturulan ve Charles Hoskinson tarafından geliştirilen bir hisse kanıtı, proof of stake (PoS) projesidir. 2017 yılında piyasaya sürülen ağın hedefi, ölçeklenebilirlik ve birlikte işlerlik sunmaktır.
Cardano Terimleri
Kripto dünyasında bu denli bir yere sahip olan ağ, ekosistemin kendine özgü terimlerinin de hatrı sayılır bir kısmını üstlenmektedir. Cardano terimleri blokzincir ve Web3 teknolojisine yeni giriş yapan herkesin bilmesi gereken bazı kavramları içerir. Aynı zamanda blokzincirin ne olduğunu veya ne olmadığını anlama noktasında, yeni başlayanlara yol gösterecektir.
Cardano için bilmeniz gereken terimleri sizin için derledik…
1. ADA
Her şeyden önce Cardano’nun yerel para birimi olan ADA, ismini İngiliz matematikçi ve programcı Ada Lovelace’ten almıştır. Kullanıcılar, ADA’yı ağ üzerindeki işlem ücretlerini ödemek için dijital para birimi olarak kullanabilirler. ADA’daki paylarını devrederek Cardano blokzincirinin çalıştırılmasına yardımcı olabilirler. Ayrıca Ada Lovelace dünyanın ilk programcısı olarak kabul edilir.
2. Babel Fees
Adını İncil’deki Babil Kulesi’nden -veya belki de Douglas Adams’ın balığından- alan bu mekanizma, Cardano’nun diğer dijital para birimleriyle birlikte çalışabilmesini sağlar.
3. Determinism
Determinizm, bir şeyin önceden belirlenmiş olduğu anlamını taşır. Terimin ağ üzerinde kullanımı ise Cardano’da işlem yapmadan önce her zaman işlemin tam olarak ne kadara mal olacağını bildiğiniz anlamına gelen bir işlevi ifade eder.
4. EUTXO
Cardano’unun kullandığı muhasebe modelidir. EUTXO, Bitcoin blokzincir ağında yer alan muhasebe modelinin genişletilmesiyle oluşturulmuştur. Bu modelin farkı blokzincir ağını süper güvenli, ölçeklenebilir ve ücretleri tahmin edilebilir hale getirmesidir.
5. Formal Verification
IOG araştırmasının ayrılmaz bir parçası olan bu terim, resmi matematik yöntemlerine dayanır. Aynı zamanda sistem tasarımının ve altta yatan algoritmaların doğru olup olmadığını, verilen gereksinimler ile özellikleri karşılayıp karşılamadığını kontrol etme sürecini ifade eder.
6. Governance
Cardano’nun arkasındaki yönetici ilkedir. hiçbir merkezi otoritenin gelişimini kontrol etmediği anlamına gelen bu terim, ademi merkeziyetçilik düşüncesini benimser.
7. Hydra
Hidra, Antik Yunan mitolojisindeki dokuz başlı yılan benzeri bir canavar mı? Hayır elbette. Cardano’da Hydra, işleri hızlandırmak ve ağ tıkanıklığını düşük tutmak için protokollerin uygulanmasını ifade eder. Bu uygulamanın “dallanma” şeklinde gerçekleşmesi ile mitolojideki Hidra’nın 9 başının olması arasında bir bağlantı kurulabilir mi, bilinmez. Ancak terimin anlamını akılda tutmak için kesinlikle iyi bir referans olduğu da bir gerçek…
8. Initial Stake Pool Offering (ISPO)
Türkçe anlamı “ilk hisse havuzu teklifi”dir. Bu terim, dApp’ler veya Cardano’da yer alan projeler için para toplamanın bir yolunu ifade eder. ISPO, kullanıcıların proje havuzuna paylarını devretmeleri karşılığında, onlara kendi veri uygulaması içinde kullanılabilen tokenlar sunar.
9. Jormungandr
Teknik olarak telaffuz edilmesi en zor Cardano terimlerinden biridir. Jormungandr, İskandinav mitolojisinden efsanevi bir yılandır. İskandinav mitolojisindeki dünya olan Midgard’ın tamamını çevreleyebilecek kadar büyüdüğü söylendiği için bazen “Midgard Yılanı” veya “Dünya Yılanı” olarak anılır.
Cardano ağında ise Ouroboros tabanlı konsensüs protokollerini desteklemek amacıyla rust kodlu bir node uygulamasıdır.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
