Birçok şeyde olduğu gibi Blockchain de tamamen sorunsuz bir mekanizma değil ve kendi içinde çözülmesi gereken problemleri barındırıyor. Bunlardan biri de ölçekleme problemleri, Layer 1 ve Layer 2 ölçekme çözümleri de burada devreye giriyor. Peki Layer 1 ve Layer 2 ölçekleme çözümleri nedir?
Layer 1 (L1) ve Layer 2 (L2) ölçekleme çözümlerine değinmeden önce Layer 1 ve 2 ne demek onları öğrenmemiz gerekiyor. Gelin beraber bu kavramlar ne anlama geliyor öğrenelim ardından da çözümlerini inceleyelim.
Blokchain Layer 1 (L1) Nedir?
Layer 1 genellikle bir Blockchain veya Blockchain’in temel seviyesini ifade eder. Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ve Litecoin (LTC), hepsi birer layer 1 Blockchain’i örnekleridir. Bununla ilişkili çözümler genellikle orijinal Blockchain’in bizzat kendisine uygulanır. Bu, işlem kapasitesini artırmak için mekanizmaların veya kuralların değiştirilmesini içeren güncellemelerdir. Verilerin yanı sıra daha fazla kullanıcının ağı kullanması, Layer 1 ölçekleme çözümlerine ihtiyacı doğurur.
Belirgin L1 ölçeklendirme çözümleri, fikir birliği protokolünün değiştirilmesini içerir. Örnek olarak Bitcoin Ethereum’un Proof of Work’ten (PoW) Proof of Stake’e (PoS) geçişiyle PoW kullanan birkaç kripto varlıktan biri. PoS’a geçişle beraber madenciliğe ihtiyaç duyulmaması ağ için kullanılan enerjinin azalması anlamına da geliyor.
Örneğin bir araştırmaya göre Ethereum‘un PoS’a geçmesinin ardından ortaya çıkan artık kullanılmayacak enerji Finlandiya’ya yetecek güçte. PoW’dan PoS’a geçiş, madencilere olan ihtiyacı ortadan kaldırıyor ve yeni işlem bloklarını doğrulamak için doğrulayıcıları Blockchain’e getiriyor.
Diğer çözüm ise sharding. Bu terim Ethereum topluluğu arasında oldukça popüler. Kripto ağı, birçok ölçeklenebilirlik sorunuyla mücadele ediyor. Ethereum 2.0, Tezos, Qtum ve Zilliqa ile aynı şekilde çalışıyor.
Blockchain endüstrisindeki nispeten deneysel durumuna rağmen, parçalama, en sevilen Layer 1 ölçekleme seçeneklerinden biri olarak büyüyen dağıtılmış veritabanlarından ödünç alınan bir yöntemdir. Tüm ağı izlemeyi daha uygun hale getirmek için, parçalama, tüm Blockchain ağının durumunu parçalar olarak bilinen ayrı veritabanlarına bölmeyi içerir. Bunu takiben, diğer birçok işlemin önünü açmak için parçalar ağ tarafından işlenir.
Layer 2 Nedir?
L1’den farklı olarak Katman-2 çözümleri zaten var olan bir Blockchain üzerinde çalışır. Burada, L2, benzer bir mimariyi dahil ederek tek bir Blockchain üzerindeki yükü azaltmak için düşünülmüş bir çözümdür. Orijinal Blockchain temel olarak, ana zincire paralel çalışan ikincil ağlara dayanır. Bitcoin’in Lightning Network’ü , L2’nin önde gelen örneklerinden biridir.
Layer 2’nin ölçeklenebilirlik çözümleri, State Channels, Sidechain ve Nested Blockchain’lerden oluşur.
Sidechain, kendi doğrulayıcılarıyla işlem zincirlerine bitişik olan ayrı ağlardır. Bu, ana zincirin köprü akıllı sözleşmesinin, yan zincir ağının meşruiyetini bağımsız olarak doğrulamadığını gösterir. Sonuç olarak, yan zincir, ana zincirdeki varlıkları yönetme yeteneğine sahip olduğundan, iyi çalıştığına güvenilmeli. Ayrıca, yan zincirdeki herhangi bir güvenlik ihlaline rağmen ana zincir ise bu durumdan etkilenmez.
Nested Blockchain’ler, ana zincirin üstünde değil, içinde çalıştıkları için oldukça farklıdır. İç içe Blockchain mimarisi genellikle, daha büyük bir ağ için kuralları belirleyen ve yürütmelerin birbirine bağlı bir alt zincirler ağında yer aldığı Blockchain’lerden oluşur. Ana zincir, her biri bir alt bağlantıdan yararlanan birkaç Blockchain katmanının temeli olarak hizmet edebilir.
Bir sonraki ise State Channels. Bunun, işlem yapan varlıklar için iki yönlü bir iletişim ortamı oluşturduğuna dikkat edilmelidir. Bu genellikle Blockchain’ğ-i ve zincir dışı işlem kanallarını içerir. Kripto ağının işlem hızı ve kapasitesi bu durumda bir darbe alır.
Bir State Channel, Layer 1 ağ düğümü doğrulamasına tabi değildir. Tam tersi şekilde, çoklu imza veya akıllı sözleşme yöntemi kullanılarak kilitlenen ağa yakın bir kaynak olarak görev yapar. Bir durum kanalının nihai durumu ve ilgili geçişler, bir işlem veya toplu işlem tamamlandıktan sonra temeldeki Blockchain’e göndererek çalışır.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
