Bitcoin blockchain altyapısındaki en önemli olaylardan biri halving işlemidir. Türkçe ifadeyle yarılanma olarak da bilinen halving, madencilik ödül oranını %50 olacak şekilde azaltır. Bunun amacı, kripto para biriminin değer deposu olarak hareket etme yeteneğini istikrara kavuşturmaktır. Çünkü, Bitcoin’in mutlak arzı 21 milyonla sınırlıdır. Madencilik sayesinde 19 milyondan fazla Bitcoin çıkarılmıştır. Yani, geriye yaklaşık 2 milyon civarında Bitcoin kalmıştır. Bu sebeple de Bitcoin halvingi adı verilen süreçte madenciler tarafından kazanılan yeni coin sayısı periyodik olarak azaltılır.
BTC halvingi daha iyi anlamak için yeni Bitcoin’lerin yaratıldığı süreç olan kripto madenciliği hakkında temel bir anlayışa sahip olmak yardımcı olabilir. Bitcoin ağı, merkezi planlama veya otorite gerektirmeyecek şekilde çalışır. Bu ağdaki madenciler, işlemleri gerçekleştiren bilgisayarlardır. Madenciler, işlemlerin geçerli olduğunu doğrular ve ağı güvende tutar. Bunun karşılığında belirli miktardaki BTC’yi ödül olarak alırlar.
Kripto takvimindeki en önemli olay olarak kabul edilen BTC halving, ağa giren yeni dijital varlıkların sayısını azaltmak için BTC madencilik ödülünün yarıya indirildiği süreçtir. Bitcoin gibi Proof-of-Work (PoW) algoritmasına dayanan kripto para birimleri, yeni bloklar oluşturmak, yeni paraları dolaşıma çıkarmak ve çabalarının karşılığını almak için matematik problemlerini çözen özel donanımlı bilgisayarlara sahip madenciler tarafından üretilir. Bitcoin işlemleri, “bloklar” olarak bilinen grupları oluşturur. Her blok önceki bloklara bağlanarak blok zinciri (blockchain) adı verilen kavramı oluşturur. Bu noktada madenciler, bir sonraki bloğu bulmak ve ödüllerini kazanmak için yarışır.
Bitcoin halvingi, 210.000 blok çıkarıldığında gerçekleşir. Bu doğrultuda “Bitcoin halving ne zaman?” sorusu aklınıza gelebilir. 210.000 bloğun tamamlanması yaklaşık olarak 4 yıl sürer. Bu sebeple de halving, 4 yılda bir kez yapılır. Halving sırasında madencilerin aldığı ödüller yarıya indirilir. Yarılanmaların amacı; Bitcoin’in ABD doları gibi geleneksel para birimlerine alternatif olarak yaratılmış olmasıdır. Kripto para savunucularına göre geleneksel para birimleri enflasyon nedeniyle güvenilir olmamasıdır. Örneğin; elinizdeki banknot bugün 1 dolar değerinde olabilir ancak 10 yıl sonra bu banknot sadece 0,70 dolarlık satın alma gücüne sahip olabilir.
Geleneksel para birimlerine karşılık kripto para savunucuları, Bitcoin’in zaman içinde değerini artıracağına inanır. Savunuculara göre herkes enflasyon korkusu olmadan BTC’yi satın alıp saklayabilir. Bunun nedeni de sadece 21 milyon adetlik Bitcoin maksimun arz (hard cap) sayısıdır. Bu yalnızca 21 milyon BTC var olduğunu gösterir. Geleneksel para birimlerinin tabi olduğu, sisteme sınırsız miktarda yeni paranın sürülebileceği ya da sistemden çekilebileceği merkez bankası modelinin aksine Bitcoin’in arzı sınırlıdır. Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto, dolaşımda yalnızca 21 milyon Bitcoin olmasını sağlamak için bu yarıya indirme mekanizmasını kurgulamıştır.
Bitcoin halvininin kripto dünyasına etkisi
Bitcoin halvingi, kripto dünyasında önemli değişiklikleri tetikleyerek Bitcoin’in arz ve talep dinamiklerini değiştirmiştir. Blok ödüllerindeki azalma, yeni Bitcoin’lerin ortaya çıkarılmasını yavaşlatır. Bununla birlikte arzın azalması nedeniyle mevcut Bitcoin’lerin potansiyel değeri artar.
Bitcoin halving ve madencilik gelirleri üzerindeki etkisi
Blok ödülü yarıya indirildiğinde madenciler, elektrik ve donanım gibi maliyetlerden dolayı faaliyetlerin artık kârlı olmayacağını hesaplayabilir. Bazı madenciler, Bitcoin fiyatının bunu telafi edecek şekilde artmaması durumunda madenciliği tamamen durdurabilir. Bu da ağdaki işlem gücü miktarını azaltır.
Bitcoin halving ile madencilik gelirleri yarıya düşer. Bu da blok zinciri ağının sağlıklı ve sürdürülebilir şekilde büyümesini destekler. Yarılanma, BTC’nin üretilme hızını azaltarak, bitcoin arzının sınırlı kalmasını sağlar. Yani, yarılanma sonrasında Bitcoin’in enflasyon oranı düşer.
Halving öncesi ve sonrası madencilik gelirleri karşılaştırması
3 Ocak 2009’da ilk 10.500.000 Bitcoin dolaşıma açıldığında madencilik ödülü 50 BTC’idi. Aşağıdaki tablodan geçmiş Bitcoin halving tarihleri ve her yarılanmadaki madencilik gelirlerinin nasıl olduğunu inceleyebilirsiniz.
| Etkinlik | Tarih | Blok | Madencilik Geliri | Toplam Bitcoin |
| İlk Bitcoin | 03.01.2009 | 0 | 50 BTC | 10.500.000 |
| Halving | 28.11.2012 | 210.000 | 25 BTC | 5.250.000 |
| Halving | 09.07.2016 | 420.000 | 12,5 BTC | 2.625.000 |
| Halving | 11.05.2020 | 630.000 | 6.25 BTC | 1.312.500 |
| Halving | Nisan 2024 | 740.000 | 3.125 BTC | 656.250 |
| Halving | 2028 | 850.000 | 1.5625 BTC | 328.125 |
Bitcoin halvingi, 21 milyon coinin tamamının dolaşıma gireceği tarih olan 2140 yılına kadar her 210.000 blokta bir gerçekleşecektir.
Madencileri bekleyen muhtemel senaryolar
Bitcoin’in protokolü, devam eden zincire bir blok eklemek için madenciye verilen BTC miktarını azaltacak şekilde yapılandırılmıştır. Madencilik ödülü yarılanması, her 210.000 blokta bir gerçekleşir. Her 10 dakikada bir blok zincirine eklenen blokla yarılanmalar yaklaşık 4 yılda bir kez gerçekleşir. Madencilik ödüllerinin azaltılması, kârlılık, donanım yatırım getirisi ve genel işletme maliyetleri üzerindeki etkileri göz önüne alındığında madenciler için önemli bir husustur.
Madenciler, gelirleri azaldığı ve donanım ihtiyaçlar arttığı için Bitcoin’e benzer algoritmalara sahip diğer kripto para birimlerine geçebilir. Eğer halving sonunda BTC fiyatında büyük bir artış olmazsa madencilik yalnızca faaliyetlerine devam edecek donanıma ve finansmana sahip şirketler için kârlı olabilir.
Bitcoin halving ve piyasa değeri ilişkisi
Bitcoin halvingin temelinde arzın azaltılması ilkesi yer alır. Yeni Bitcoin’ler blok ödülleri ile ortaya çıkarıldıkça, bunların dolaşıma girme hızı da sınırlanır. Bu arz azaltım yöntemi, altın gibi değerli metallerin kıtlığını ve deflasyonist özelliklerini taklit eder. Zamanla daha az yeni BTC üretildikçe, dijital para birimine ulaşmak daha zor olur. Bu aşamada dijital para birimine olan talep artmaya devam ettikçe kripto paranın değeri yükselir.
Halving sonrası Bitcoin fiyatı nasıl değişir?
Analistlerin önemli bir bölümü, Bitcoin halving 2024 sonrası; azalan ödülün sebep olabileceği arz paniğine bağlı olarak Bitcoin fiyatının artması beklenmektedir. Önceki yarılanmaların kayda değer fiyat artışlarını beraberinde getirmiş olması da bu görüşü savunanların en önemli destekçisidir.
Tarihsel perspektiften Bitcoin halving ve piyasa dinamikleri
Bitcoin halving dönemlerinin en ilgi çekici yanını kripto para biriminin fiyatı üzerindeki etkileri oluşturur. Gelecekte neler olabileceğini daha iyi anlamak için önceki Bitcoin halving grafiği ve fiyat döngülerindeki gelişime bakılabilir.
28 Kasım 2012’de ilk halving gerçekleştiğinde Bitcoin’in değeri 12 dolar civarındaydı. İlk halvingten sadece 1 yıl sonra Bitcoin’in değeri neredeyse 1.000 dolara yükselmiştir. İkinci halvingin gerçekleştiği 9 Temmuz 2016’da Bitcoin’in fiyatı 670 dolara kadar düşmüştür. Ancak, 2017 yılının Temmuz ayına kadar fiyat 2.550 dolara ulaşmıştır. Mayıs 2020’deki son yarılanmanın ardından Bitcoin, 8.787 dolardan işlem görmüştür. Daha sonra 2021 Kasım ayında BTC tüm zamanların en yüksek değeri olan 69.000 dolara yükselmiştir. Yaşanan bu fiyat artışları “BTC halvingi ne zaman” sorusunun önemini her halving döneminde artırır.
Bir sonraki Bitcoin halving için yatırımcı stratejileri
Bitcoin geçmiş halving tarihleri ve o dönemlerdeki hareketler yatırımcılar için halving süreçlerinin bir fırsat olabileceğine işaret eder. Ancak kripto para piyasalarının Kendine özgü dinamikleri sebebiyle BTC halving için hazırlanmak ve farklı stratejiler geliştirmek gerekir. Uzun ve kısa vadeli olarak hazırlanan stratejiler için farklı planlamalar yapılmalıdır. Yatırım dünyasının doğası gereği, araştırma, analiz, risk çeşitlendirilmesi, olası kayıp ve kazanç senaryolarına hazırlıklı olmak Bitcoin Halving yatırımlarında da dikkat edilmesi gereken kurallardır.
Yatırımcıların halvinge hazırlık süreçleri
Yatırımcılar, halvinge hazırlık süreçlerinde çeşitlendirme yapabilir. Çeşitlendirme, yatırım stratejisinde temel bir ilkedir. Bu ilke kripto para dünyasında da geçerlidir. BTC çoğu zaman ilgi odağı olsa da, kripto pazarının geniş ve çeşitli olduğunu unutmamak önemlidir. Çeşitlendirilmiş bir portföy, bireysel varlıkların değişkenliğiyle ilgili risklerin azalmasına yardımcı olabilir. Yatırımlarınızı, farklı kripto para birimlerine ve hatta geleneksel varlıklara yayarak herhangi bir varlığın fiyat dalgalanmalarının etkisini azaltabilirsiniz. Ayrıca Bitcoin, kripto portföyünüzün temel taşı olsa da fonlarınızın bir kısmını altcoinler olarak da anılan diğer kripto para birimlerine ayırmayı düşünebilirsiniz.
Uzun vadeli yatırım için halvingin önemi
Zaman içinde yeni BTC arzındaki öngörülebilir azalma, Bitcoin’in yatırım aracı olarak çekiciliğini artırır. Bitcoin’in sınırlı arzı, sürekli artan taleple birleştiğinden yukarı yönlü bir fiyat baskısına yol açabilir. Geçmiş performans gelecekteki sonuçları garanti etmese de önceki Bitcoin halving tarihleri ve grafiklerine ilişkin veriler, Bitcoin fiyatının yarılanmadan sonra artma eğilimine girdiğini gösterir.
Bitcoin halvingi ve uzmanların öngörüleri
Bitcoin halvinginin fiyatları nasıl etkileyeceğini kesin olarak tahmin etmek imkansız olsa da birçok uzman, tahminlerini tarihsel eğilimlere ve piyasa dinamiklerine dayanarak ortaya koyar. En ağır basan uzman öngörülerinden biri olarak kurumsal yatırımcıların piyasaya girmesiyle yarılanmaların öncekilerden çok daha fazla fiyat artışına yol açabileceği yönündedir.
Ekonomistler ne diyor?
Ekonomistler, Bitcoin Halving fiyata etkisi dışında kripto para piyasalarını etkileyen parametrelerin varlığını da dikkate alır. Bitcoin haberleri arasında sıkça rastlanan Bitcoin ETF’leri hususunda gelişmeler de ekonomistlerin analizlerinde önem verdiği detaylardandır. Bitcoin yatırım fonlarının (ETF) ABD borsalarında işlem görmeye başlaması BTC fiyatlarının yükselme ihtimalini artırabilecek en önemli konu başlıklarından biridir.
Küresel piyasaların en ünlü oyuncularından Mark Mobius, kripto madencilik şirketi Bit Mining’in baş ekonomisti Youwei Yang gibi isimlerin yanı sıra popüler finansal hizmetler şirketi olan Matrixport da halvinglerden sonra Bitcoin’in değer kazanacağını öngörmektedir.
Kripto para analistlerinin halving tahminleri
Hem Bitcoin halving hem de ETF’ler sebebiyle kripto para analistlerinin tahminleri de ekonomistler ile benzer şekilde bir yükselişe vurgu yapıyor. Analistlere göre 22 Nisan 2024’te yapılması planlanan yarılanma etkinliğinde bir bitcoin bloğu için madencilik ödülünün 6,25 BTC’den 3,125 BTC’ye düşmesi enflasyon oranını da etkiliyor. Böylece halving sonrasında Bitcoin’in yıllık enflasyon oranını %1,7’den yaklaşık %0,85’e inecek. Bu da BTC enflasyonunun ilk kez %1’in altına inmesi anlamına geliyor.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
