Bilgi ekonomisi, entelektüel sermayeye dayalı bir tüketim ve üretim sistemidir. Özellikle, bilimsel keşiflerden, temel ve uygulamalı araştırmalardan yararlanma yeteneğini ifade eder. Bu, çoğu gelişmiş ülkede tüm ekonomik faaliyetlerin büyük bir bileşenini temsil etmeye başladı. Bir bilgi ekonomisinde, değerin önemli bir bileşeni, bu nedenle, çalışanlarının bilgisinin değeri veya fikri mülkiyet gibi maddi olmayan varlıklardan oluşabilir.
Bilgi Ekonomisi Nedir?
Bilgi ekonomisi, bilimin ve akademik bursun çağdaş ticarileşmesini tanımlar. Bilgi ekonomisinde, araştırmaya dayalı yenilik, patentler ve diğer fikri mülkiyet biçimleri aracılığıyla metalaştırılır. Bilgi Çağında, küresel ekonomi bilgi ekonomisine doğru ilerlemiştir.
Az gelişmiş ülkeler tarıma ve imalata dayalı ekonomilere sahip olma eğilimindedir. Gelişmekte olan bir ülkenin üretim ve hizmete dayalı bir ekonomisi vardır ve gelişmiş ülkeler hizmete dayalı ekonomilere sahip olma eğilimindedir.
Çoğu ülke ekonomisi, bu üç ana ekonomik faaliyet kategorisinden oluşur ancak o ülkenin zenginliğine göre farklı oranlardadır. Bilgi ekonomisi faaliyetlerine örnek olarak araştırma, teknik destek ve danışmanlık verilebilir.
1980 Bayh-Dole Yasası, ABD’de fikri mülkiyetin ele alınmasında önemli bir dönüm noktasıydı, çünkü üniversitelerin federal Ar-Ge finansmanı ile yapılan icat veya keşiflerin haklarını elinde tutmasına ve özel lisanslar üzerinde pazarlık yapmasına izin verdi.
Bilgi Çağı’nda küresel ekonomi, her ülke ekonomisinden en iyi uygulamaları beraberinde getirerek bilgi ekonomisine doğru hareket etti. Ayrıca, bilgiye dayalı faktörler, insan uzmanlığı ve ticari sırlar gibi bilgi kaynaklarının ekonomik büyümede çok önemli faktörler olduğu ve önemli ekonomik kaynaklar olarak kabul edildiği, birbirine bağlı ve küresel bir ekonomi yaratır. Ancak, genel kabul görmüş muhasebe ilkelerinin (GAAP) şirketlerin bu varlıkları bilançolarına dahil etmesine izin vermediğini belirtmek önemlidir.
Akademik araştırma ve temel bilimin modern ticarileştirilmesinin kökleri, hükümetlerin askeri avantaj arayışında olmasıdır.
Bilgi Ekonomisi ve İnsan Sermayesi
Bilgi ekonomisi, eğitim ve bilginin – yani “insan sermayesinin” bireyler, işletmeler ve ekonomi için kâr sağlamak üzere satılacak ve ihraç edilecek üretken bir varlık veya iş ürünü olarak nasıl hizmet edebileceğini ele alır. Ekonominin bu bileşeni, büyük ölçüde doğal kaynaklar veya fiziksel katkılar yerine entelektüel yeteneklere dayanır. Bilgi ekonomisinde, entelektüel uzmanlığa dayalı ürünler ve hizmetler, bir bütün olarak ekonomide yeniliği teşvik ederek teknik ve bilimsel alanları ilerletir.
Dünya Bankası bilgi ekonomilerini dört sütuna göre tanımlar:
- Girişimciliği ve bilgi kullanımını teşvik eden kurumsal yapılar
- Nitelikli işgücünün mevcudiyeti ve iyi bir eğitim sistemi
- Bilgi ve iletişim teknolojisi (BİT) altyapılarına erişim
- Akademi, özel sektör ve sivil toplumu içeren canlı bir inovasyon ortamı
Bilgi Ekonomisinin Gerçek Dünya Örneği
Akademik kurumlar, araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) ile uğraşan şirketler, veriler için yeni yazılımlar ve arama motorları geliştiren programcılar ve tedavileri iyileştirmek için dijital verileri kullanan sağlık çalışanları bir bilgi ekonomisinin bileşenleridir. Bu ekonomi komisyoncuları, tarım ürünlerini daha iyi yönetmek için yazılım uygulamaları ve dijital çözümler kullanan çiftçiler, robot destekli ameliyatlar gibi ileri teknoloji tabanlı tıbbi bakım prosedürleri veya okullar gibi daha geleneksel alanlardaki işçilere bilgi ve hizmetlerini aktarır.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
